Huśtawka nastrojów, czyli psychika kobiet w ciąży

Ciąża to nie tylko radosne oczekiwanie na urodzenie dziecka, ale i zmienność nastrojów, z którą muszą sobie poradzić oboje partnerzy.

  

Zupełnie nowa sytuacja

Czas ciąży i pierwszych miesięcy macierzyństwa jest jednym z najbardziej emocjonalnych okresów w życiu kobiety, jak i jej partnera. Pierwszym niezwykłym i emocjonującym momentem jest sama informacja o rozwijającym się w nas maleństwie. Dla jednych od samego początku ta sytuacja budzi radość, inni zmagają się z zupełnie odmiennymi emocjami. Dziecko pojawia się na bardzo różnych etapach życia rodziny. Dla części rodziców ciąża to efekt długich starań, oczekiwań, tęsknot, podczas których przeszli przez liczne niepowodzenia i doświadczyli dużo stresu. Pojawia się lęk o zdrowie, są przeprowadzane badania lekarskie i zaczyna się wyczekiwanie. Dla innych wręcz odwrotnie: wieść o ciąży jest całkowitym zaskoczeniem. Maluch pojawia się czasem w niesprzyjających okolicznościach, wzbudzając lęk o przyszłość i konieczność zmiany życiowych planów. Jest to dla niektórych rodziców bardzo trudne, czasami odczuwają wstyd z powodu tych emocji i nie dzielą się nimi z nikim, nie wiedząc, że są one jak najbardziej naturalne i mają do nich prawo.

 

Humory w ciąży

Wahania emocjonalne podczas ciąży są nazywane huśtawką nastrojów. Kobiety wspominają często te chwile jako czas szybkich zmian emocji, zupełnie bez żadnej konkretnej przyczyny, szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży. Z jednej strony przyszła mama czuje się spokojna i szczęśliwa, z drugiej strony, nagle, z powodu wzruszającej reklamy czuje smutek, brak, pustkę, żal. Za takie szybkie zmiany emocjonalne wini się progesteron i estrogen, hormony, które odgrywają główną rolę w okresie ciąży. Czyli początku naszej drogi jest huśtawka nastrojów: raz jesteśmy szczęśliwe i podniecone nową sytuacją, a innym razem smutne, płaczemy, złościmy się często bez przyczyny. Początki tej nowej przygody mogą być trudne, ponieważ kobiety przeczuwają zmiany, które będą zachodzić w ich życiu, obawiają się ich, do tego zmienia się ciało, mają mdłości, odczuwają senność i ciągłe zmęczenie. Jest to stan znany większości przyszłych mam, ale w dzisiejszym świecie bardzo trudno przyznać się do słabości i jest na nią bardzo małe przyzwolenie. Kobiety ukrywają swój stan i starają się nie przyznawać do trudności. Warto jednak wtedy znaleźć miejsce i osoby, z którymi można być szczerym i okazywać to, co naprawdę się czuje. Jest to bardzo pomocne w tym okresie życia. Przyszłe mamy nie wiedzą, dlaczego odczuwają nieadekwatne emocje, i są zaniepokojone takim stanem.

Nie mniej zaniepokojony jest również ich partner. Czuje się niepewny w relacji z kobietą, która stała się teraz zupełnie inną osobą, nie umie sobie poradzić z takimi wahaniami nastroju. Przyszli ojcowie bywają niepewni swojej roli w takim momencie i nie potrafią pomóc partnerce, pocieszyć jej, bo jak wspominają „Jak mam pocieszyć ją, jeśli ona sama nie wie, dlaczego płacze?” W takich chwilach bardzo ważna jest komunikacja między partnerami, chęć wzajemnego zrozumienia oraz trwanie przy partnerce. Zmiany i wahania nastrojów maleją z czasem, jednak może się zdarzyć, że potrwają przez cały okres ciąży. Bywa, że emocje te nie muszą być bezpośrednio związane z mającym się pojawić na świecie maluszkiem czy też ciążą.

 

Co jest ważne?

Jedną z ważnych kwestii już od początku ciąży jest nastawienie do porodu jak i do posiadania dziecka. Jeśli ciąża nie była naszym wyborem lub nawet jeśli była, ale okazuje się, że nie jest tak jak tego oczekiwaliśmy, nasze nastawienie może być negatywne lub zmienne. Traktujemy ciążę i poród jako coś, co nam się przytrafia, co jest niezależne od nas, a przecież ciąża to stan fizjologiczny, a nie chorobowy. Ma to wpływ na myśli, emocje i uczucia związane z porodem i nowo powstałym życiem. Odpowiednie nastawienie może pomóc nam w czasie samego porodu, jak i w przygotowaniu do posiadania maluszka.

Bardzo ważnym elementem przygotowania się oraz nastawienia jest wiedza na temat tego, co się dzieje z naszym ciałem, jak dorasta w nas maluch, czy o przebiegu porodu. Informacje na te tematy mogą pomóc przyszłej mamie pozbyć się wielu chwil stresu i niepokoju. Taką wiedzę możemy zdobyć na wiele sposobów: poprzez internet, poradniki, jednak ważne, aby informacje pochodziły z zaufanego źródła. Taką rolę może spełnić szkoła rodzenia czy lekarz. Zdarza się też, że kobiety trafiają do terapeuty, aby w tym okresie życia poukładać swoje relacje z partnerem, uzyskać wsparcie i wiedzę na temat radzenia sobie z sytuacjami trudnymi, aby w nowy okres życia wejść ze spokojem. 

 

Gdzie jest tata?

Bardzo ważną osobą jest również ojciec dziecka. Często zapomina się, że oprócz roli osoby wspierającej i przynoszącej o 2 w nocy lody z kiszonym ogórkiem, ojciec jest również osobą posiadającą emocje. Ten czas dla niego jest również skomplikowany, a nikt zwyczajowo nie dba o jego emocje. Ojcowie również lękają się o zdrowie matki i maleństwa, o przebieg porodu. Do tego lęki ojców są zwykle bardzo logiczne, obawiają się o swoją zdolność zapewnienia bytu rodzinie, o zmianę statusu rodziny i swojej roli w niej. Matkę czekają określone zadania, ojciec często nie wie, jaka będzie jego rola w tym, co się będzie działo. Każda matka zaczyna w specyficzny sposób dbać o siebie i swoje otoczenie, aby wesprzeć rozwój maluszka w swoim łonie.

Jednak zmiany nie muszą wcale dotyczyć tylko kobiety, nie jest ona jedyną odpowiedzialną za malca osobą - jest jeszcze ojciec, który także może uczestniczyć w przygotowaniach do pojawienia się na świecie nowego członka rodziny. Może on również dostosować się do wszelkich wskazówek specjalistów i bardziej doświadczonych osób, dzięki czemu wraz z partnerką może dbać by środowisko, w jakim rozwija się ich maleństwo było jak najlepsze. Przyszły ojciec może towarzyszyć swojej partnerce w przestrzeganiu najważniejszych zasad dotyczących np. nie picia alkoholu, niepalenia tytoniu, unikania zadymionych miejsc, zdrowego odżywiania. Pozwoli mu to na łatwiejsze przejście przez próg, jakim jest zostanie rodzicem, czyli zanurzanie w „tatowe” obowiązki jeszcze przed pojawieniem się malca na świecie. Ale to nie wszystko, zaangażowanie we wspólną rolę, jaką będą pełnić, pozwoli uniknąć lub osłabić poczucie odsunięcia i braku zainteresowania, a także zbliżyć partnerów do siebie.

 

„Będę mamą”

„Będę mamą” te słowa zmieniają wiele. Zdajemy sobie sprawę, że już zawsze będziemy mieli kogoś bliskiego, kim będziemy mogli się opiekować i kogo kochać. Te słowa prowadzą również do przewartościowania swojego życia i spojrzenia na nowo na świat. To, kim jesteśmy, w jakim towarzystwie się obracamy, jakie reguły i mity kierują naszym życiem, nagle staje się ważne. Staramy się zmienić, dojrzeć, podejmować decyzje zgodne z tym, co chcielibyśmy przekazać naszym dzieciom. Zdajemy sobie bardzo szybko sprawę, że bycie mamą nie sprowadza się tylko do fizycznej opieki nad maleństwem po urodzeniu, ale zaczyna się już na początku ciąży. Maluch rozwijający się w brzuszku uczestniczy w przeżywaniu emocji matki poprzez chociażby hormony. Można się z nim komunikować – mówić do niego, dotykać poprzez brzuch, wizualizować, czyli wyobrażać go sobie i myśleć o nim i innych osobach pozytywnie. Maluch po pewnym czasie zacznie nam odpowiadać, ruszając się i kopiąc.

Czas ciąży, kiedy dziecko jest tak blisko nas, jest piękny i szczególny. Jeśli jakieś zmiany w tym czasie będą powodowały niepokój i trudności, warto zwrócić się o pomoc, czy to do bliskiej osoby, która będzie potrafiła nas zrozumieć, czy też do specjalisty. Warto pamiętać, że pomagając sobie równocześnie wspomagamy naszego maluszka.